De klassieker onder het afkoelende voedsel (of drank) in Spanje is de koude soep. De Gazpacho wordt gemaakt van rauwe groenten en kruiden, meestal met tomaat, maar in de originele versie beslist zonder vlees of bouillon. Deze soep wordt niet verwarmd maar moet ijskoud gegeten worden. Gazpacho stilt de honger, lest de dorst en voorziet het lichaam van de nodige vitamines en zout.
Het gerecht wordt zowel als amuse, voorgerecht, hoofdgerecht, tapa of als tussendoortje gegeten/gedronken. De Gazpacho bestaat uit tomaten, rode paprika, komkommer, uien, water, azijn, knoflook, zout en croutons (de rode paprika, uien en croutons worden meestal apart erbij gegeven maar het kan ook zonder).
Gazpacho kan uit een glas/beker gedronken worden of gegeten met een lepel waarbij men in het tweede geval meestal (maar niet altijd) in de Gazpacho croutons, kleine gesneden uitjes en paprika doet.
Gazpacho kan ook gegeten worden samen met gesneden meloen wat het een heerlijk verfrissend voorgerecht maakt of als nagerecht of tussendoortjes kan dienen.
Herkomst
De benaming Gazpacho is mogelijk afkomstig van het Latijnse woord caspa wat staat voor restje of kleinigheid. Een andere theorie is dat het woord is afgeleid van het eveneens Latijnse woord gazofiliacum wat zoiets als Schatgraven in een kerk betekent.
De herkomst van het gerecht is niet helemaal duidelijk. Een theorie is dat het gebaseerd is op een Romeins gerecht met azijn. Een andere theorie is dat de Moren een gerecht met water, knoflook, olijfolie en brood introduceerden en dat gazpacho hierop doorontwikkeld is. Maar mogelijk maakten Spaanse herders al voor het begin van de jaartelling een soort gazpacho.
Het is na verloop van tijd een belangrijk onderdeel geworden van de Andalusische keuken, met name rond de steden Córdoba en Sevilla. Pas in de 19e eeuw werd het gebruikelijk om tomaten toe te voegen en dit werd ook het internationale gebruik. Vandaar dat een gazpacho die buiten Spanje wordt geserveerd bijna altijd rood is.
Variant: Salmorejo
De Salmorejo is typisch voor de regio Córdoba en is vergelijkbaar met de bekendere Gazpacho. Er zijn echter wel verschillen zoals de textuur van het gerecht die veel romiger is. Salmorejo wordt meestal geserveerd als voorgerecht en wordt gemaakt van brood, knoflook, olijfolie, azijn, zout en tomaten.
De Salmorejo wordt op vele manieren geserveerd, los als koude soep, met een gekookt ei of met croutons. Ook is het normaal om blokjes Jamon Serrano in de Salmorejo te doen, iets wat overigens erg lekker is.
