Spanje is een constitutionele monarchie waarbij niet slechts de monarch of Koning bepaalde bevoegdheden bezit, maar waar naast hem diverse andere ambten bestaan, die eigen bevoegdheden bezitten hen toegekend door de constitutie. Sinds 19 juni 2014 is Koning Felipe VI het staatshoofd van Spanje.
Spanje is echter twee keer in haar lange geschiedenis een republiek geweest. De Eerste Spaanse Republiek duurde van 1873 tot 1874 en de Tweede Spaanse Republiek duurde van 1931 tot 1939. Na de Eerste Spaanse Republiek werd het Koninkrijk hervat maar na de Tweede Spaanse Republiek werd het land een dictatuur met Francisco Franco als staatsleider en dictator. Deze dictatuur eindigde in 1975 toen Franco overleed en Koning Juan Carlos I, tot ieders verbazing, de monarchie herstelde en er weer een democratie ontstond.
Eerste Spaanse Republiek
De Eerste Spaanse Republiek (Primera República Española) ontstond toen het Spaanse parlement op 11 februari 1873 de republiek uitriep na de troonsafstand van koning Amadeus I omdat volgens hem het Spaanse volk “onregeerbaar” was.
De Eerste Spaanse Republiek werd uitgeroepen en geprezen door Republieken zoals Frankrijk, de Verenigde Staten en Zwitserland terwijl ’s werelds monarchieën haar afwijzen.
Spanje bleek echter een republiek zonder republikeinen te zijn omdat het Spaanse parlement te diep verdeeld was in federalisten en unilateristen. De Eerste Spaanse Republiek werd geboren op 11 februari 1873 maar werd 23 maanden na de uitroeping van de Republiek op 29 december 1874 ontbonden waarna het Koninkrijk werd hersteld werd en Alfons XII tot Koning werd uitgeroepen.
Tweede Spaanse Republiek
De Tweede Spaanse Republiek (Segunda República Española) duurde van 14 april 1931 tot 1 april 1939. De Tweede Spaanse Republiek kreeg deze naam ter onderscheiding van de Eerste Spaanse Republiek die tussen 1873 en 1874 plaatsvond.
Op 14 april 1931 verliet koning Alfons XIII het land omdat de bevolking teleurgesteld was in de monarchie en werd de Tweede Spaanse Republiek uitgeroepen met de katholieke en gematigd republikeinse Niceto Alcala Zamora als de minister-president van een interim-regering.
Gedurende jaren ging het niet goed met de Spaanse politiek en verdwenen er leiders en kwamen er weer nieuwe bij totdat het leger onder leiding van generaal Emilio Mola op 17 juli 1936 een staatsgreep pleegde. Deze lukte slechts deels omdat in Madrid en Barcelona de opstandelingen binnen 24 uur werden verslagen.
Niet veel later brak de Spaanse burgeroorlog uit die duurde van 17 juli 1936 tot 1 april 1939. De oorlog eindigde met een overwinning voor de conservatieve nationalisten, het omverwerpen van de democratische regering en de ballingschap van duizenden linkse Spanjaarden.
Na de Spaanse Burgeroorlog nam generaal Francisco Franco de leiding van Spanje over en werd het land een dictatuur die tot 20 november 1975 zou duren waarna Spanje een constitutionele monarchie werd met Koning Juan Carlos I als staatshoofd.
