Spaanse schrijver Miguel de Cervantes

Spaanse schrijver Miguel de Cervantes
Beeld: Wikimedia

De Spaanse schrijver Miguel de Cervantes is natuurlijk het meest bekend voor zijn boek “Don Quichot van La Mancha” maar daarnaast heeft hij nog andere werken geschreven. Hieronder een kort overzicht van de meest invloedrijke en belangrijkste schrijver in de Spaanse geschiedenis.

Miguel de Cervantes Saavedra werd op 29 september 1547 in Alcalá de Henares geboren en overleed op 23 april 1616 in Madrid, ongeveer dezelfde dag dat ook de Britse Shakespeare overleed. Cervantes is een van de belangrijkste roman- en toneelschrijvers uit de Spaanse literatuur. Hij schreef een twintigtal toneelwerken, maar is vooral bekend geworden door zijn boek Don Quichot van La Mancha (El ingenioso hidalgo Don Quixote de la Mancha).

Cervantes werd geboren in de plaats Alcalá de Henares, een universiteitsstad dicht bij Madrid. Zijn vader, Rodrigo de Cervantes, was barbier-chirurg en combineerde dus, zoals in die tijd gebruikelijk, de kappersstiel met het uitvoeren van kleine chirurgische ingrepen. Cervantes behoorde dus tot wat we de middenklasse kunnen noemen. Over zijn vroege jeugd is weinig bekend. Zijn familie lijkt nogal wat rondgereisd te hebben in Spanje en woonde onder meer in Sevilla, waar Miguel mogelijk de jezuïetenschool volgde. In 1566 vestigde het gezin zich in Madrid.

Hoewel ze nabij de universiteit woonden volgde Cervantes nooit een universitaire opleiding. Het eerste spoor dat van zijn schrijversactiviteiten bekend is dateert uit 1569. Het komt uit een literaire compilatie van de directeur van de humanistische academie in Madrid, López de Hoyos. Hierin beschrijft deze Cervantes als “onze jonge en dierbare leerling” en sluit ook enkele van Cervantes’ gedichten in die de jongen opdroeg aan de nagedachtenis van de pas overleden koningin, Elisabeth van Valois (1546-1568).

Hoewel hij katholiek was, maakte zijn deels joodse afkomst dat hij het niet makkelijk had in het Spanje van de strenge contrareformatie. In 1569 verliet hij Spanje en trok hij in dienst van Giulio Acquaviva die in 1570 kardinaal werd naar Italië. Daar publiceerde Cervantes enkele elegieën. In dienst van het Spaanse leger vocht hij tegen de Ottomanen in de Slag bij Lepanto die plaats vond op 7 oktober 1571. In het gevecht verwondde hij zijn linkerhand die voorgoed verlamd bleef. Vanaf toen werd hij el manco de Lepanto (de gebrekkige van Lepanto) genoemd.

Hij keerde niet naar Spanje terug maar vertrok, waarschijnlijk als militair, naar de Spaanse Nederlanden. Toen hij in 1575 naar Spanje wilde terugkeren werd hij door kapers uit Algiers gevangengenomen. Hij verbleef er vijf jaar als slaaf in gevangenschap en werd in 1580 vrijgelaten nadat er losgeld was betaald door zijn ouders.

Terug in Spanje huwde hij met Catalina de Salazar y Palacios (1584) en publiceerde in 1585 La Galatea. Hij was verder enige tijd actief als handelaar en belastingambtenaar.

In 1597 begon hij, terwijl hij in Sevilla gevangen zat wegens onbetaalde schulden, met het schrijven van het boek Don Quichot. In 1605 publiceerde hij het eerste deel: El Ingenioso Hidalgo Don Quixote de la Mancha, in hedendaagse spelling Quijote en in het Nederlands De vernuftige edelman Don Quichot(te) van La Mancha.

Het boek was al meteen na verschijnen een groot succes, omdat het de eerste roman was waarin de draak werd gestoken met het klassieke epos. De hoofdpersoon in Don Quichot is een oude maar idealistische dwaas die, geholpen door zijn knecht Sancho Panza, ten strijde trekt tegen allerlei (vermeend) onrecht.

In 1613 publiceerde Cervantes Novelas Ejemplares (De voorbeeldromans), een collectie van 12 korte verhalen. Het tweede deel van Don Quichot verscheen pas 10 jaar later, in 1615. Ook in 1615 kwam Ocho Comedias y Ocho Entremeses Nuevos Nunca Representias uit.

De roman Don Quichot was weliswaar succesvol, maar Cervantes verloor de daardoor verworven inkomsten weer waardoor hij in 1616 in Madrid in armoede stierf. Na zijn dood werd zijn roman Los Trabajos de Persiles y Sigismunda uitgegeven. Cervantes beschouwde dit werk als wat de kroon op zijn oeuvre moest worden.

De invloed van Cervantes op het Spaans en het Frans was zo groot dat de Spaanse taal in beide landen als la lengua/la langue de Cervantes wordt beschouwd. De Spaanse euromunten van 10, 20 en 50 cent tonen tegenwoordig zijn beeltenis.

Vier eeuwenlang was onbekend waar Cervantes begraven was. Begin 2015 zijn de stoffelijke resten gevonden onder het Convento de las Trinitarias Descalzas klooster (Klooster van de Ongeschoeide Trinitariërs) in het centrum van Madrid. Op 11 juni 2015 is hij herbegraven in de Sint Ildefonsokerk van dit klooster.

Scroll naar boven